فصلنامه

زمینه و هدف: اورژانس هوایی با توجه به‌سرعت بالا، دسترسی به مناطق صعب‌العبور، امکان جابجایی بیماران بیشتر، ارائه کیفیت درمان بالاتر به بیمار در حال­ حمل و همچنین دسترسی به بیمارستان بدون مشکلاتی همچون ترافیک و تصادفات ناگهانی، یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین انواع اورژانس­ها در بخش بهداشت و درمان به شمار می­رود. بنابراین مکان­یابی صحیح با توجه به اصول علمی کارایی اورژانس­های هوایی را می­افزاید.
 مواد و روش­ها: پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر به منزله پژوهش کاربردی در استان سیستان و بلوچستان در بازه زمانی سال 1395 انجام شد. در ابتدا، شاخص­های تاثیرگذار در مکان­یابی آمبولانس­ها شناسایی شدند. سپس با بهره­گیری از رویکرد تحلیل تصمیم­گیری چندمعیاری و به کارگیری مدل فرآیند تحلیل شبکه­ای فازی در کنار تکنیک دیمتل فازی و تلفیق با سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان­یابی انجام شد.
نتایج: معیارهای انتخاب بهترین نقاط استقرار آمبولانس­های هوایی در استان سیستان و بلوچستان، نزدیکی به راه­­های مواصلاتی، شیب مناسب منطقه، نزدیکی به مراکز پرجمعیت، نزدیکی به معابر پرخطر و فاصله مناسب از مراکز خدمات فوریت­های پزشکی در نظر گرفته شده­اند. وزن­های خروجی تکنیک به کارگرفته شده برای اثر­دادن در نرم­افزار GIS، به ترتیب به ترتیب 244/0، 083/0، 435/0، 182/0 و 057/0 محاسبه شدند.
نتیجه­ گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که تعداد و سطح پوشش پایگاه­های آمبولانس­ هوایی در شهرها و جاده­های استان سیستان و بلوچستان مناسب نیستند. لذا نقشه حاصل از تلفیق فازی لایه­ های اطلاعاتی عوامل موثر شناسایی شده نشان می­دهد که محدوده شهرهای زابل و ایرانشهر بهترین وضعیت معیارهای انتخابی را جهت تاسیس پایگاه­های اورژانس هوایی در سطح استان سیستان و بلوچستان دارند